op de schouder van mijn moeder

Waarom doe je mee aan deze campagne? Dat is een vraag die ik mezelf vaak stel. Ik doe mee omdat het mij de kans geeft om onderdeel te zijn van iets dat groter is dan ikzelf. Iets wat verder gaat dan mijn eigen ervaringen en gedachten. En wat is dat groter dan? Dat is ergens voor staan. Ik heb erover nagedacht. Ik kan wel klagen zoals zoveel anderen. Ik kan wachten op verandering, of ik kan zelf die verandering zijn. En daarom doe ik mee. 

Wat zou je willen veranderen? Een meer inclusieve wereld, een plek waar iedereen zichzelf kan zijn, waar je wordt geaccepteerd. Een wereld waar we ons houden aan simpele, maar belangrijke regels: jezelf kunnen zijn en liefhebben wie je wilt, zolang het niet ten koste gaat van anderen. We zijn daar echter nog niet. Soms denk ik zelfs dat ik te romantisch ben, dat mijn wens misschien naïef is. Maar toch, dat is wat ik wil – niet alleen voor mezelf, maar voor iedereen. Voor de wereld, voor de mensen, voor de dieren, voor al het leven op deze aarde.

Hoe weet je dat we er nog niet zijn? Omdat ik het elke dag zie: discriminatie, racisme, islamofobie, en andere ismesch. Het houdt niet op. Ongelijkheid is overal om ons heen. Als ik kijk naar het verleden, als ik kijk naar wat mijn moeder heeft meegemaakt, dan zie ik verschillen, maar ook overeenkomsten. Mijn moeder en ik hebben in totaal verschillende werelden geleefd, zelfs toen we samen leefden. Ik denk niet dat ik ooit volledig haar wereld zou kunnen begrijpen, en zij de mijne niet. Zij kwam uit een land waar ze hoorde bij iedereen, en toen ze hier kwam, moest ze zichzelf opnieuw uitvinden, moest ze opnieuw haar plek vinden. 

Ik heb haar gezien, ik heb haar worstelingen gezien, en daardoor was het makkelijker voor mij toen het mijn beurt was om mijn weg te vinden in de wereld. Wat ik van haar heb geleerd? Blijf trouw aan jezelf, ongeacht wat er om je heen gebeurt. Zelfs als alles draait en je het gevoel hebt dat je wordt meegesleurd, blijf staan. Hoe ze dat deed? Door vast te houden aan wat voor haar het belangrijkste was: familie. Samen zijn, verbonden zijn. Ze leerde me dat zelfs als de wereld niet klaar is om jou te ontvangen zoals je dat nodig hebt, er altijd een plek is waar je welkom bent. Dat is de erfenis die ze me heeft gegeven.

Hoe implementeer je dat in mijn eigen leven? Het is wat mij recht houdt. Die les over familie, over verbondenheid, zelfs als ik ook heel sterk geloof in individualiteit. Mijn grootste uitdaging is geweest om ruimte te maken voor beide. Hoe kunnen die twee samenkomen? Ik ben immers die twee werelden. Ik ben het kind van mijn moeder en haar wereld, maar ook een individu in mijn eigen tijd. Die balans tussen verbondenheid en individualiteit is een constante in mijn leven. Ik zie het niet eens als een struggle, maar eerder als een diversiteit in mezelf die ik omarm. Ik leef het, ik voel het, en daardoor weet ik ook waar we als samenleving naartoe moeten. Er zijn zoveel mensen zoals ik, die verschillende werelden in zich dragen, die met diversiteit leven. We zijn er. Maar zijn we zichtbaar genoeg? Absoluut niet.

Het lijkt misschien alsof we verbonden zijn, dankzij social media, dankzij de constante toegang tot de wereld om ons heen. Maar dat is slechts een illusie. Het is een vals gevoel van verbondenheid, een vals gevoel van zichtbaarheid. We denken misschien dat we zichtbaar zijn, maar dat zijn we niet echt. Neem moslimvrouwen als voorbeeld. Er wordt veel over ons gesproken, maar zelden worden we zelf aan het woord gelaten. Dat is geen echte zichtbaarheid. Dat is een illusie die ons wordt voorgehouden om ons het gevoel te geven dat we erbij horen, maar in werkelijkheid worden we nog steeds buitengesloten.

Wat geef je door aan de mensen die vastzitten in dat valse gevoel van zichtbaarheid? Wat is mijn boodschap aan hen? Het is simpel: als je niet je authentieke zelf bent, dan leef je een leugen. Het is moeilijk om echt jezelf te zijn, want de wereld straft je daar vaak voor. Hoe durf je jezelf te zijn? Hoe durf je trots te zijn op wie je bent? Dat maakt mensen bang, vooral als ze naar jou kijken, vooral als ze kijken naar een islamitische vrouw zoals ik. Ze begrijpen niet waar mijn kracht vandaan komt. Maar ik hoef niets te zeggen. Ik laat het ze zien. Ik blijf trouw aan mezelf en leidt mijn leven zo goed als ik kan. Sommige dingen hoef je niet te zeggen, je moet ze gewoon laten zien.

Wat hoop je te bereiken met deze campagne? Ik hoop dat mensen echt in gesprek gaan. Niet alleen praten, maar ook luisteren. Ik hoop dat ze de ruimte vinden om anderen te accepteren zoals ze zijn, en dat die acceptatie uiteindelijk leidt tot een gevoel van zekerheid voor iedereen. En dat, in die gesprekken, menselijkheid gezien wordt, in plaats van alleen maar de symbolen die we dragen, zoals onze hoofddoeken.

Mijn moeder is er niet meer. Maar ik denk vaak aan wat ze zou zeggen als ze deze foto van mij zou zien, waarin ik een deel van haar uitdraag. Ze zou waarschijnlijk zeggen: "Lekker bezig, meid." Ja, dat zou ze zeggen. Ze zou trots op me zijn. Ik sta op haar schouders, en zij stond op de schouders van haar moeder. We dragen elkaar, generatie na generatie.

Dus als ik nu naar buiten ga, draag ik niet alleen mezelf. Ik draag mijn verleden, mijn voorouders, mijn ouders, mijn familie. Het heeft me gevormd, het heeft me sterk gemaakt. En ik hoop dat deze campagne eraan bijdraagt dat onze menselijkheid wordt gezien, dat we niet worden gereduceerd tot wat we op ons hoofd dragen of hoe we eruitzien. Dat we gewoon mensen mogen zijn, en mensen mogen blijven.